Ταμπου Ψυχοθεραπειας
Η ειδικότητα του ψυχολόγου, ως έννοια, σκιαγραφείται από ένα μυστήριο που συνοδεύουν αντιφατικά συναισθήματα: θαυμασμός, δέος αλλά και φόβος ακόμα και υποτίμηση, με άλλα λόγια μύθος, προκατάληψη! Εκφράσεις δυσπιστίας, χιουμοριστικές, με εκφάνσεις ειρωνείας αλλά και αποφυγής, αποτελούν μερικές από τις ποικίλες αντιδράσεις μπροστά στο πρόθεμα «ψυχό-» και στην συνέχεια θεραπευτής ή έστω «–λόγος»...
Μοιάζει σχεδόν ειρωνικό, σίγουρα όμως είναι αντιφατικό το γεγονός ότι μια επιστημονική ειδικότητα, το έργο της οποίας αφορά τόσο άμεσα στην παροχή βοήθειας, την ανακούφιση, την βελτίωση και εξέλιξη του ανθρώπου, απελευθερώνοντας τον από σκέψεις, συναισθήματα και καταστάσεις που τον εγκλωβίζουν... να «αποφεύγεται» ή να αντιμετωπίζεται με δυσπιστία και προκατάληψη!
Θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να διαψευσθεί αυτή η προκατάληψη και να εξαλειφθεί η δυσπιστία, κυρίως λόγω του ότι υπάρχουν γύρω μας άνθρωποι που δεν είναι ευτυχισμένοι, άλλοι πραγματικά υποφέρουν, αντιμετωπίζουν προβλήματα (λιγότερο ή περισσότερο σοβαρά) και επειδή είναι «ψυχολογικά» τα παραμελούν, τα υποτιμούν, τα αποφεύγουν! Οι δικαιολογίες για αυτό είναι πολλές και διαφορετικές σε κάθε άνθρωπο. Κοινώς παρανομαστής: η δυσκολία των ανθρώπων να ασχοληθούν στην ουσία με τον εαυτό τους και την ψυχική τους κατάσταση. Δυσκολία πολύ κατανοητή και ανθρώπινη επιφορτισμένη όμως από τον «μύθο» της ψυχοθεραπείας...
Σε μια προσπάθεια απομυθοποίησης του ταμπού της ψυχοθεραπείας και του ψυχολόγου, αλλά και μεγαλύτερης κατανόησης της όλης διαδικασίας και σχέσης παραθέτουμε «ομαδοποιημένα» τις πιο συνηθισμένες κατηγορίες επιχειρημάτων που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι ως ανασταλτικό παράγοντα για να μην επισκεφτούν ψυχολόγο.
Η «ταμπελα»
Οι πρώτες σκέψεις στην «έννοια» ψυχολόγος ή ψυχοθεραπεία πέραν από οποιαδήποτε θαυμασμό ή υποτίμηση που μπορεί να εκφράζουν, εμπεριέχουν έναν περισσότερο ή λιγότερο ασυνείδητο αλλά ισχυρό φόβο: «Ο ψυχολόγος μπορεί να ανακαλύψει κάτι φοβερό για μένα… Μήπως αποκαλυφθεί ότι κάτι δεν πάει καλά με μένα;»
Η κριτικη
Μια άλλη ανησυχία που λαμβάνει διαστάσεις προκατάληψης, σχετίζεται με την ιδέα ότι ο ψυχολόγος θα ασκήσει μια τρομερή κριτική στον αναλυόμενο, (κάτι που επιβεβαιώνεται πολύ συχνά μέσα από τηλεοπτικές εκπομπές που υποδύονται ότι παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη.)
Το αγνωστο....
Ο φόβος μπροστά στο άγνωστο είναι πρωτογενής και πανανθρώπινος. Άγνωστο εμπεριέχει η ίδια η εμπειρία της ψυχοθεραπείας: «Τι θα συμβεί, τι θα αποκαλυφθεί; Τι θα καταλάβει ο θεραπευτής για μένα;»
Τα συναισθηματα
Ταμπού, που ίσως υπάρχει στο συνειρμό μας για την ψυχοθεραπεία πιο έμμεσα και ασυνείδητα, αποτελεί, ό,τι σχετίζεται με τα συναισθήματα. Οι γρήγοροι ρυθμοί και οι υψηλές κοινωνικές απαιτήσεις (το στυλ ίσως ζωής) της καθημερινότητας όχι μόνο δεν ευνοούν την επαφή με τα συναισθήματα και τον εαυτό μας αντίθετα την κατακρίνουν.
Επαρκεια
«Εγώ μπορώ να αντιμετωπίζω τα πάντα μόνος μου, δεν έχω ανάγκη κανένα!» Συχνά μια τέτοια σκέψη λειτουργεί σε ανθρώπους οι οποίοι κυρίως έχουν έντονη μέσα τους την αίσθηση, ότι αν δεν τα καταφέρουν μόνοι, δεν είναι Επαρκείς-Αρκετοί (ικανοί, έξυπνοι άξιοι κ.ο.κ). Κι αυτό μπορεί να βιώνεται ως προσωπική αδυναμία.
Κοντινα Προσωπα
Συνηθισμένο επιχείρημα και σκέψη που αποτρέπει προς την προσέγγιση ενός θεραπευτή είναι αυτό που σχετίζεται με τα οικεία πρόσωπα. "Εφόσον έχω καλούς φίλους /οικογένεια να μιλάω, δε χρειάζομαι ψυχολόγο." Στον αντίποδα υπάρχει το ταμπού «μόνο οι άνθρωποι που δεν έχουν κανένα να μιλήσουν πάνε σε ψυχολόγο». Ακόμα πιο ισχυρό είναι το επιχείρημα αγαπημένων ανθρώπων: «αφού έχεις εμένα, τι τον θες τον ψυχολόγο –εγώ δε σου κάνω?»
Εξαρτηση
«Θα εξαρτηθώ από τον ψυχολόγο και δεν θα μπορώ χωρίς αυτόν ή θα κάνω ότι μου λέει».
Οι φόβοι μας είναι και οι ευχές μας, λέει η ψυχαναλυτική θεωρία: Φόβος ή ευχή για την αιώνια αναπαραγωγή της σχέσης με τους γονείς μας.
Περιορισμοι
Οι συνηθισμένοι και πιο βασικοί περιορισμοί που υψώνουν απαγορευτικά τείχη προς τη προσέγγιση ενός θεραπευτή είναι Ο χρόνος και ιδιαίτερα τελευταία το Χρήμα!
Οπωσδήποτε η οικονομική εποχή που διανύουμε καθιστά σχεδόν απαγορευτικό το θέμα της ψυχοθεραπείας. Θεωρούμε όμως πολύ σημαντικό να τεθεί σε προσεκτική εξέταση κατά πόσο η απαγόρευση είναι αντικειμενική ή υποκειμενική.
